Het is een spannende week in browserland, nu Microsoft officieel IE9 heeft gelanceerd en Firefox de Release Candidate van zijn vierde versie heeft vrijgegeven. Bij beide browsers zijn forse veranderingen zichtbaar in de gebruiksomgeving, maar ook in de onderliggende technologieën. We leggen de nieuwe bladeraars naast elkaar om te zien hoe ze zich verhouden.
Lees ook:
'IE9 over een paar weken al verouderd'
5 Vernieuwingen op browser-gebied
10 Zakelijke plugins voor Firefox
De interface
De trend onder alle grote browsers is duidelijk richting eenvoudige werkomgevingen met minder balken en vensters, waarbij de browsers zelf zo min mogelijk schermruimte innemen zonder de belangrijkste functionaliteit te verliezen (minder kan in beide gevallen altijd nog met F11). Google’s Chrome en Opera 11 zijn wat dat betreft echte trendsetters gebleken. Ook IE9 en Firefox 4 zijn nu duidelijk sterk gestroomlijnd en zo ontworpen dat je alleen de functies te zien krijgt die je het meest gebruikt.
In IE9 worden de tabs standaard rechts naast de adresbalk geplaatst. Omdat het weer een extra balk uitspaart, is dat op zich een slimme plek, zeker als je een breedbeeldscherm hebt en niet al teveel tabs tegelijk opent – maar als je vaak grote hoeveelheden tabs open hebt staan, is het minder handig. Gelukkig kun je er in IE9 ook voor kiezen de tabs in een aparte werkbalk onder te brengen (klik met rechts op de werkbalk en kies de optie Tabbladen weergeven op een afzonderlijke rij).
Microsoft heeft ook iets veranderd aan de waarschuwingsvensters die je geregeld te zien kreeg in IE8 en eerdere veries (je weet wel: de popup-vensters als je bijvoorbeeld een bestand wilt downloaden). Dergelijke berichten verschijnen nu in een veel bescheidener balk onderin het browservenster, wat echt een stuk prettiger is. Slim is ook dat in IE9, in navolging van Google Chrome, zoekopdrachten rechtstreeks in de adresbalk getikt kunnen worden.
Firefox 4 heeft een indeling die meer lijkt op Google Chrome, waarbij de tabs boven de adresbalk staan. In tegenstelling tot Chrome (en nu dus ook IE9) houdt Firefox wel vast aan een aparte zoekbalk.
Zowel Mozilla als Microsoft hebben de menu-opties weggestopt onder een knop, maar in Firefox is daarvoor een ongebruikelijke plaats gevonden: een grote oranje knop links bovenin de vensterrand (je kunt eventueel de menubalk weer terugroepen via die knop / Opties / Menubalk). Het nieuwe menu onder die knop komt een stuk overzichtelijker over, maar de plaats van de knop lijkt wat ongebruikelijk: zowel Chrome als IE hebben een dergelijke knop juist helemaal rechts op een werkbalk gepositioneerd.
Alles bij elkaar genomen ontlopen beide browsers elkaar uiterlijk niet veel en is het vooral een kwestie van smaak aan welke je uiteindelijk de voorkeur geeft.
Zoek de verschillen...
Javascript
JavaScript wordt gebruikt voor allerhande webtoepassingen, en ook steeds vaker voor bepaalde elementen op webpagina’s. Nu er steeds meer en steeds interessantere web apps beschikbaar komen die van JavaScript gebruikmaken, neemt ook het belang van JavaScript toe. De JavaScript engine van een webbrowser is bepalend voor de snelheid en de kwaliteit waarmee je dergelijke apps kunt gebruiken.
De meeste browserbouwers doen dan ook hun best de prestaties van hun JavaScript engines te verbeteren, en inderdaad: zowel in IE9 als in Firefox 4 zien we flinke verbeteringen op dat gebied. In eerdere tests bleven Firefox en IE achter bij hun modernere collega’s in de Sunspider JavaScript benchmark, waarmee JavaScript prestaties worden gemeten. In onze eenvoudige test (op een Core 2 Duo Dell Dimension desktop-pc) draaide Firefox 3.6.15 de Sunspider benchmark in 1102 milliseconden - maar Firefox 4 RC deed het in 363 milliseconden. IE9 deed het met 326ms zelfs nog wat sneller. Daarmee zitten alle vijf de grote browsers (Safari, Chrome, Opera, IE9, Firefox 4) op ons testsysteem gemiddeld ergens tussen de 315ms en 450ms.
Als je er rekening mee houdt dat de JavaScript-prestaties van pc tot pc en OS tot OS kunnen verschillen, liggen de prestaties daarmee te dicht bij elkaar om hier een winnaar aan te wijzen. Duidelijk is wel dat zowel IE9 als Firefox 4 aanzienlijk sneller met JavaScript overweg kunnen dan hun voorgangers.
Veiligheid
Bij zulke nieuwe browsers is het erg gevaarlijk om zomaar te beweren dat de een veiliger is dan de ander, maar wat we wel kunnen doen is de beveiligingsopties van beide partijen langslopen om te zien wat je er mee kunt.
In IE9 vindt je in feite dezelfde opties als onder IE8, maar er zijn een paar interessante wijzigingen. Zo heeft IE9 een downloadscanner die op basis van een aantal eigenschappen (waar download je het vandaan, wie heeft het geproduceerd et cetera) een inschatting maakt of zo’n download een veilige, onveilige of onbekende status krijgt. Dergelijke reputatiesystemen zijn bepaald niet waterdicht, maar het is toch een extra laagje dat met name voor minder ervaren gebruikers zijn waarde kan hebben.
IE9 biedt ook de mogelijkheid te voorkomen dat bepaalde sites registeren wat je zoal online doet (via tracking cookies bijvoorbeeld). Om die ‘traceerbeveiliging’ in te schakelen, klik je op het tandwiel-icoontje (rechts op de werkbalk). Ga naar Beveiliging en kies Traceerbeveiliging. In het bijbehorende venster selecteer je Uw persoonlijke lijst; klik vervolgens op de knop Inschakelen (rechts onderin). IE9 kan automatisch alle tracering blokkeren, maar je kunt ook zelf kiezen wat je wilt blokkeren of toestaan. IE9 biedt in principe ook de mogelijkheid traceerbeveiligingslijsten te downloaden, alleen blijken die voor de Nederlandse versie van de browser (nog) niet direct beschikbaar.
De traceerbeveiliging is een tamelijk flexibele oplossing, maar het is niet ideaal als je iets zoekt dat je een keer instelt om er vervolgens niet meer aan te hoeven denken.
Ook Firefox heeft een optie om te voorkomen dat websites je doen en laten nagaan. Om die functie te gebruiken klik je op het Firefox-menu (die grote oranje knop) en kies je Opties / Opties. Op het tabblad geavanceerd kies je de tab Algemeen, waar je een vinkje kunt plaatsen bij Websites laten weten dat ik niet gevolgd wil worden.
IE9 geeft je meer mogelijkheden dan Firefox om te bepalen welke websites je wel of niet mogen volgen, maar meer flexibiliteit betekent vaak ook meer complexiteit. Als je geen zin hebt in ingewikkelde instellingen, dan kun je in beide browsers de hele traceerbaarheid simpelweg uitschakelen. Nadeel van beide oplossingen is wel dat ze afhankelijk zijn van de welwillendheid van de betrokken sites: het is voor partijen die dat echt willen helaas niet al te moeilijk deze traceerblokkades te omzeilen.
Overigens is aan het updatebeleid van beide partijen niets veranderd: Microsoft verwerkt zijn updates in de standaard Windows-updates, terwijl Firefox je de mogelijkheid geeft tussentijdse updates automatisch door te voeren en je attendeert op versie-upgrades. (Google drukt voortdurend volledig automatisch kleine Chrome-updates door; het voordeel is dat al hun gebruikers altijd up-to-date zijn, maar ze gaan er wel erg ver in: ze wijzen zelfs willekeurige proefkonijnen aan voor testrondes - als systeembeheerder word je daar niet blij van.)
Belasting
Ook altijd interessant is de hoeveelheid werkgeheugen die een browser in beslag neemt. Helaas is daar nu nog geen eerlijk oordeel over te vellen, nu Firefox 4 nog in de RC-fase zit. Wel lijkt duidelijk dat Firefox volhoudt aan één proces voor alle browsertabs, waar bijvoorbeeld Chrome, maar ook IE tot op zekere hoogte, de processen probeert te scheiden, zodat de problemen van de ene tab die van de rest niet hoeven te hinderen. Hoewel het niets definitiefs zegt en als test nogal onvolledig is, konden we het toch niet laten in drie browsers (IE9, Firefox 4 RC en Chrome 10.0.6) enige tijd dezelfde vier websites te laten draaien en te zien wat dat oplevert aan bronbelasting. Opvallend genoeg wijzen de resultaten van die ‘test’ erop dat Firefox het in versie 4 alles bij elkaar opgeteld aanzienlijk beter doet dan beide anderen: waar IE9 en Chrome rond de 160MB blijven steken, neemt FF4 genoegen met nog geen 100MB voor dezelfde vier sites. Dat zou goed nieuws zijn voor Firefox, dat op dit vlak de laatste tijd forse kritiek te verduren heeft gekregen – maar laten we de definitieve versie (en uitputtender tests) afwachten voor we een definitief oordeel geven.
Conclusie
Als er uit deze vergelijking een conclusie moet volgen, dan is het vooral dit: de grote browsers zijn opnieuw dichter tegen elkaar aangekropen. Het onderscheid tussen IE9 en Firefox 4 (en de andere grote drie) is opnieuw kleiner geworden, en de beslissing om voor de een of de ander te kiezen is voor iedereen die zich weinig gelegen laat liggen aan de technische details meer en meer subjectief aan het worden. De snelheid is vergelijkbaar, ze zien er min of meer hetzelfde uit (namelijk: zo sober mogelijk), de functionaliteiten ontlopen elkaar nauwelijks nog – alleen de systeembelasting kan misschien nog een verschil gaan maken.
Mocht je zelf in de komende tijd de browsers gaan proberen en op onverwachte problemen of voordelen stuiten, dan horen we dat graag in de reacties.
Reageer
Preview