Windows 10 is een ingewikkeld verhaal geworden

Zoveel updates, upgrades, versies en termijnen maken het admins lastig.

Oké vlug: hoeveel versies van Windows 10 zijn er momenteel, hoe vaak krijgen ze updates en hoe lang worden ze nog ondersteund? Er moet bijna een spreadsheet aan te pas komen om dat overzicht te behouden - en dat is een probleem.

Windows 10 is een ingewikkeld verhaal geworden

Zoveel updates, upgrades, versies en termijnen maken het admins lastig.

Even terug naar een simpelere tijd: er was slechts één iPad. Marvel had nog maar drie superheldenfilms. Windows 7 stond op ongeveer een kwart van alle Windows-pc's. Het jaar was 2010 en ergens in de jaren daarop werd het ingewikkeld.

Inmiddels heb je vijf verschillende iPads, Marvel heeft meer superhelden in de bios dan er personages in een Tolstoj-roman rondlopen en Windows 10, de opvolger van Windows 7 (Windows 8? Welnee) is verwarrend.

Vergeleken met de duidelijkheid van Windows 7 en zijn enkele servicepack is Windows 10 een Hydra die zelfs door Hercules niet verslagen kan worden. Hak er één upgrade vanaf en er verschijnt een nieuwe. Laten we in dit artikel even kijken naar de manieren waarop het complexer is geworden.

Zoveel upgrades

De complicatie die voor de hand ligt is het radicale releasetempo dat Microsoft introduceerde met Windows 10. Vóór Windows 10 werd het besturingssysteem ongeveer elke drie jaar ververst. Er waren uitzonderingen - de periode tussen Windows XP en Vista duurde bijvoorbeeld vijf jaar - maar de tijdlijn was over het algemeen stabiel.

In plaats daarvan was het plan dat Windows 10 elke vier maanden zou worden ververst. Dat tempo was echter onhaalbaar en het veranderde vrij snel naar twee keer per jaar. Hoewel dit nog steeds de officiële cadans is, heeft de verandering van de tweede jaarlijkse naar een onderhoudsupdate het tempo effectief verlaagd naar eens per jaar.

Dat zo'n moordend tempo niet vol te houden was (en dat het een misstap was voor Microsoft) was meteen duidelijk voor sommige klanten. Terwijl Microsoft het snelle tempo bleef verdedigen kwam het zakelijke klanten steeds meer tegemoet, al dan niet op een directe manier, en heeft het het tempo in vier jaar met 200 procent verlaagd.

Zoveel versies

Microsoft heeft Windows altijd al uitgegeven in meerdere edities en die edities kwamen in meerdere versies uit. Microsoft heeft het aantal edities aanvankelijk niet veranderd, de kern is nog steeds Home, Pro en Enterprise, maar de komst van versies als Windows 10 S en Windows 10 X laat misschien zien dat het bedrijf niet meer zo voorzichtig is en permanent meer varianten probeert.

Vervelender is de uitbreiding van versies. Met Windows 7 had je er twee: de originele en Windows 7 Service Pack 1 (SP1). Maar met Windows 10 heb je er inmiddels 9 als je de aankomende versie meetelt. Dat zijn dus Windows 10 versie 1507, 1511, 1607, 1703, 1709, 1803, 1809, 1903 en 1909.

Het probleem voor klanten is dat ze bij moeten houden welke versie waar draait en voor Microsoft dat het al deze versies moet onderhouden. Met Windows 7 hoefde de softwaremakers nooit meer dan twee versies te ondersteunen - het origineel en SP1 - en de overlap waarbij de twee tegelijk moesten worden onderhouden was net iets meer dan 25 maanden. Maar voor Windows 10 zijn dat er veel meer. Als de voorjaarsversie na 14 april uitkomt, zijn dat er zelfs vijf tegelijk: 1709 tot en met 1909.

Zoveel updates

Er was een tijd dat Microsoft maandelijks updates uitbracht, de tweede dinsdag van elke maand, tenzij er een kwetsbaarheid werd ontdekt die zo dringend was dat er een noodpatch aan te pas moest komen. Nu heeft Microsoft een systeem met verschillende releases iedere maand, met alfabetisch patchversie B, C, of D (tweede, derde en vierde week van de maand).

Voor systeembeheerders zijn die constante updates een doorlopende ruis op de achtergrond, met een hoger of lager volume naar gelang de impact van de bugs die met de update worden aangepakt - maar het is nooit even stil.

Zoveel ondersteuningstijdlijnen

Voordat Windows 10 verscheen, had Microsoft lange tijd precies dezelfde ondersteuningstermijn gedefinieerd die voor iedereen duidelijk was: tien jaar. In de meeste gevallen - er zijn altijd uitzonderingen bij de ondersteuning van technologie - werden de producten onderhouden met fixes, en beveiligingsfixes gedurende een heel decennium. Dat was opgesplitst in twee fases van vijf jaar: de eerste met basisondersteuning (inclusief featureverbeteringen), de tweede met uitgebreide ondersteuning (vooral beveiligingsfixes).

Die tien jaar van patches hoef je nu niet meer te verwachten. Dat kon niet anders toen Microsoft besloot om meerdere malen per jaar een upgrade te leveren. En we kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat het bedrijf simpelweg geen trek meer had in het ondersteunen van een product gedurende zo'n lange periode.

Aanvankelijk zou elke Windows 10-upgrade die twee of drie keer per jaar zou uitkomen slechts een jaar worden ondersteund, maar dat werd snel verhoogd naar 18. Dat is een stuk korter dan een decennium, maar het was in ieder geval consistent en dat is belangrijk voor bedrijven. Maar Microsoft ging nog dieper door de knieën voor zakelijke klanten en verhoogde de termijn voor zakelijke versies naar 30 maanden.

Het is niet verrassend dat de langere ondersteuning alleen geldt voor de duurste SKU's. Die cyclus van 30 maanden is een van de belangrijkste voordelen van die edities en de Microsoft 365-abonnementen die Windows 10 Enterprise bundelen met Office 365 en beheertools. Gartner verklaarde Windows 10 Pro een doodlopend spoor, gedeeltelijk vanwege diens kortere ondersteuning van 18 maanden.

Zelfs de uitbreiding van de ondersteuning is verwarrend, want de 30 maanden geldt voor de kleinere upgrade die in het najaar uitkomt. De daadwerkelijke onderdelen-update die in de lente verschijnt, blijft 18 maanden houden, ook voor Enterprise en Education.

Ten slotte heb je ook nog de langetermijnversie die aanvankelijk LTSB (Long-term Support bRanch) heette, maar nu LTSC (Long-term Support Channel). Om bepaalde bedrijven tegemoet te komen voor gespecialiseerde werkstations, kwam Microsoft met een versie van Windows 10 Enterprise die ouderwets 10 jaar wordt ondersteund.

Deze versie zou een vertrouwd updateschema hebben: ongeveer elke drie jaar een upgrade met weinig tot geen featurewijzigingen in de tussentijd en een updatemodel dat alleen beveiligingsupdates levert. Tot dusver zijn er drie LTSB/LTSC-versies uitgekomen: in 2015, 2016 en 2019, met een ondersteuningseind in respectievelijk oktober 2025, oktober 2026 en januari 2029.