•  
•  
•  
•  

1 Reacties Bewaren

Terwijl de vergaande digitalisering van onze overheid richting 2017 op koers ligt, blijft de invoering van een elektronische identiteit voor Nederlanders hoogst onzeker.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken twijfelt nog altijd over de invoering van een elektronische identiteit. Ondanks intentieverklaringen, werkgroepen en het oprichten van het eID-platform is er nog geen beslissing genomen over de invoering.

Ondertussen dendert de beoogde digitalisering van minister Plasterk stevig door. In 2017 moet die afgerond zijn. Onderzoeken die aantonen dat burgers niet altijd digitaal contact wensen daargelaten.

Opvolger DigiD

Al ruim 3 jaar wordt gesproken over de opvolger van DigiD, die alweer dateert van 2004. Eind 2014 zou een beslissing genomen worden over het eID en zo ja, hoe het stelsel voor elektronische identificatie er dan definitief uit zou komen te zien. Volgens de laatste berichtgeving is die beloofde voortgangsbrief uitgesteld tot begin 2015 aangezien "nog niet alle benodigde informatie beschikbaar is."

Niet bepaald voor het eerst. Bij het laatste debat afgelopen maart omrent eID trapte de Tweede Kamer op de rem. Hoewel de Kamer positief kritisch is over de invoering bleven er veel onduidelijkheden over de uitvoering. Ook waarschuwde Nederland ICT dat moet worden voorkomen dat het stelsel te veel doelen moet gaan dienen, waardoor het nodeloos complex wordt.

Overlaten aan de markt

Volgens de brancheorganisatie moet de overheid geen eigen identiteitsproducten ontwikkelen, maar die overlaten aan de commerciële markt. Veel partijen zijn betrokken bij de ontwerpfase van het eID. Zo spelen naast verschillende ministeries ook Logius, gemeenten, de banken, ICT-leveranciers, internetproviders, Thuiswinkel.org, de Bond van Verzekeraars en instituten waaronder het UWV een rol.

Wat voor flinke vertraging zorgt. De betrokken private partijen stellen namelijk eisen, legt PvdA-Kamerlid Astrid Oosenbrug uit aan Computerworld. "Zij willen zekerheid dat zij de enige zijn die nieuwe producten ontwikkelen en staan nu op het punt dat ze zeggen: wij trekken ons terug vanwege het verdienmodel. Ik zeg juist: er is al heel veel. Probeer zoveel mogelijk te koppelen."

Privacygevaar

Het wiel niet opnieuw uitvinden dus, met bestaande systemen zoals de elektronische handtekening, eHerkenning en de digitale certificaten van PKIoverheid.

Maar ook daar ligt privacygevaar op de loer, stelt Oosenbrug. "Er moet geen database ontstaan waar alles op één plek staat. Dat is gevaarlijk. Bouw daarom het systeem in lagen van beveiliging op. Tussen het online kopen van drank en het doen van belastingaangifte zit namelijk een groot verschil."

Op de achtergrond zet de digitalisering van de overheid door. Eind vorig jaar hadden 11,5 miljoen mensen een DigiD, een half miljoen meer dan in 2013. De digitale berichtenbox MijnOverheid maakt stappen en wordt al gebruikt door de Belastingdienst, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank, RDW (Dienst Wegverkeer) en 34 gemeenten waaronder Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven, Tilburg en Groningen.

Goede kant op

Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat het de goede kant op. "Alle overheden en uitvoeringsorganisaties verrichten grote inspanningen om de dienstverlening aan burgers en bedrijven digitaal beschikbaar te hebben. 1,4 miljoen mensen maken momenteel gebruik van MijnOverheid. Dit jaar wordt de berichtenbox voor alle Nederlanders ingericht, zodat we voorbereid zijn op het verwachte grootschalige gebruik van de berichtenbox."

"Dit wordt onder andere gestimuleerd door het versturen van berichten van de Belastingdienst over toeslagen en inkomensheffingen via de berichtenbox", laat de woordvoerder van minister Plasterk Julia Rademaker weten.

Burgers willen niet

Uit onderzoek van de Universiteit Twente in opdracht van de gemeente Amsterdam bleek afgelopen week dat zelfs digitaal zeer vaardige burgers niet altijd en alles digitaal te willen afhandelen. In hoeverre houdt het ministerie rekening met dit soort onderzoeken bij verdere digitalisering?

"Uiteraard nemen we onderzoeken mee. Over dit onderzoek kan ik zeggen dat het uitgangspunt van de digitale overheid is: 'digitaal waar het kan, persoonlijk waar het moet.' Buiten het aanbieden van alternatieven voor mensen die de mogelijkheden of vaardigheden missen om hun contacten met de overheid via de digitale weg te kunnen regelen, zijn ook niet alle zaken geschikt om digitaal af te handelen, zoals de controle op identiteit", aldus het ministerie.

Hiervoor zijn bijvoorbeeld ook het Digitaal Hulpplein en het instrumentarium Webrichtlijnen in het leven geroepen. Beide initiatieven moeten eraan bijdragen dat de naderende e-Overheid toegankelijk blijft voor iedereen. De ambitie blijft immers dat in 2017 de volledige digitalisering van de overheid compleet is.

Levenseinde

Of het eID dat gaat halen is de vraag. Voorlopig blijft consensus in de publiek-private discussie uit. Kamerlid Oosenbrug is desondanks hoopvol. "Ik blijf positief. Lukt het in 2015 niet dan moeten we iets anders doen. Het huidige DigiD heeft zijn levenseinde bereikt."

Update 15.00 uur: Nederland ICT bevestigt in gesprek te zijn met de overheid over het eID-stelsel. "Nederland ICT wil met de overheid werken aan de ambities voor een publiek-privaat eID-stelsel en een multimiddelenstrategie waarbij afhankelijkheid van een ID-middel wordt voorkomen, zoals bij DigiD nu", meldt woordvoerder Michel van Schie.

De brancheorganisatie vindt hierbij dat de overheid primair moet zorgen voor de kaders van een goed toezicht op het stelsel. Van Schie: "De markt heeft alles in huis om de eID-middelen te leveren. Hierdoor wordt de jarenlange kennis, ervaring en innovatie van de markt gebruikt. Nederland ICT spreekt met de overheid over de randvoorwaarden van het stelsel die nodig zijn, zodat de markt met een gerust hart kan investeren in de ontwikkeling en doorontwikkeling van eID-middelen en zij deze investeringen kan terugverdienen."

Lees meer over

• binnenlandsezaken
• digitaleoverheid
• e-overheid
• digid
• plasterk
• Digitalisering
• eHerkenning
• eID