Waarom toch zo bang voor Carlos 'Danger' Slim?

Moeten we bang zijn dat KPN straks de persoonlijke speelbal van Carlos Slim wordt? Columnist Maarten Reijnders vindt van niet.

Moeten we bang zijn dat KPN straks de persoonlijke speelbal van Carlos Slim wordt? Volgens columnist Maarten Reijnders kan de dienstverlening er nauwelijks op achteruit gaan.

Waarom toch zo bang voor Carlos 'Danger' Slim?

Moeten we bang zijn dat KPN straks de persoonlijke speelbal van Carlos Slim wordt? Columnist Maarten Reijnders vindt van niet.

Nooit heb ik zoveel ratten gezien als in dat ene jaar dat ik in Londen studeerde. Overal zag ik die beesten. Op straat, in de metro, in de bioscoop en in het washok van onze gloednieuwe studentenflat.

Engelse studenten die ik naar de rattenplaag vroeg, gaven de schuld aan de privatisering van de Londense waterleiding. Toen het waternet nog van de gemeente was, stond de bestrijding van ongedierte hoog op het prioriteitenlijstje van het nutsbedrijf. Lekken werden snel gedicht en medewerkers van Thames Water trokken er op uit om ratten te verdelgen.

Nadat het waterleidingbedrijf eind jaren tachtig in private handen kwam, kwam daar een eind aan. Waarom zou je geld uitgeven aan rattenvangers als je met datzelfde geld ook de salarissen van het management kunt verhogen? Het gevolg: de Londense rattenpopulatie explodeerde.

Iedereen won

Ik moest aan het Engelse ongedierte denken, nu we in Nederland een debat voeren over de overname van KPN door de Mexicaanse telecomtycoon Carlos Slim.

KPN werd enkele jaren na de Londense waterleiding geprivatiseerd. Het was een optimistische tijd. Het communisme was kort daarvoor verslagen en marktwerking was het antwoord op elk probleem.

Het voelde als een bevrijding. Tegelijkertijd met de liberalisering van de telecommarkt ontwikkelden nieuwe diensten en producten – internet en mobiele telefonie – zich in een razendsnel tempo. En door de concurrentie daalden de (internationale) telefoontarieven drastisch. Op de beurs bereikte KPN ondertussen ongekende hoogten. Iedereen won.

Kafkaësk doolhof

Iedereen? Nou, net als het geprivatiseerde Londense waterbedrijf lijkt KPN zich niet al te veel gelegen te laten liggen aan de belangen van zijn klanten. Die worden bij KPN namelijk regelmatig behandeld als slecht afgerichte honden als ze het een keer in hun hoofd halen om de helpdesk te bellen met zoiets geks als een vraag of een klacht.

Voorbeeldje: KPN schreef bij mij jarenlang elke maand een bedrag van mijn rekening voor een abonnement dat ik nooit had geactiveerd. Herhaalde pogingen om daar een eind aan te maken, strandden elke keer weer in een Kafkaësk doolhof van keuzemenu’s en medewerkers die vermoedelijk van alles konden behalve mijn probleem oplossen. KPN-logica: omdat ik mijn abonnement nooit had geactiveerd, kon ik het ook niet opzeggen.

Pas bij mijn zesde poging (het kan ook de zevende of achtste zijn geweest, daar wil ik vanaf zijn) kreeg ik een vriendelijke KPN-dame te pakken die mijn abonnement beëindigde en mijn geld terugstortte. Nadat ik per aangetekende brieven het bewijs had gestuurd waaruit bleek dat ik inderdaad nooit een abonnement had afgesloten, dat spreekt.

Megalomane CEO

Op zichzelf was het best een prettige ervaring om eens iemand van KPN te spreken te krijgen, want op de e-mails die ik eerder wel eens naar het bedrijf had gestuurd om te klagen over de maandelijkse diefstal kreeg ik nooit een reactie. Misschien dat de KPN-medewerker die de mails moest beantwoorden, gewoon was weggereorganiseerd. Want zoals het een goed geprivatiseerd bedrijf betaamt, ontslaat KPN de werknemers al jaren bij bosjes.

Er moet immers wel voldoende geld overblijven om de directie vorstelijk te belonen. De directie, in het geval van KPN waren dat voornamelijk megalomane mannen die allerhande buitenlandse overnames deden en ongekende bedragen neertelden voor UMTS-licenties.

Het gevolg van die grootheidswaanzin was dat de belastingbetaler in 2001 moest bijspringen om KPN van de ondergang te redden. Dit jaar herhaalde KPN dat trucje overigens nog een keer, door opnieuw aan te kloppen bij zijn aandeelhouders. Net als in 2001 was de schuld weer eens te veel opgelopen.

Persoonlijke speelbal

Willem Vermeend, die als staatssecretaris in 1994 medeverantwoordelijk was voor de privatisering van de PTT, hoorde je al die jaren nooit over KPN. Dat het falende management van het telecombedrijf zichzelf verrijkte, terwijl de werknemers en de klanten gedupeerd werden, was blijkbaar geen reden tot zorg.

Maar toen Carlos Slim vorige maand besloot om een vijandig bod uit te brengen, waren opeens de rapen gaar. Op tv, radio en in de krant waarschuwde de PvdA’er dat het ‘niet in het belang van ons land is dat KPN straks de persoonlijke speelbal wordt van de Mexicaanse investeerder Carlos Slim’. “Die overname moet geblokkeerd worden”, schreef Vermeend in NRC Handelsblad.

Dat onze telefoonkabels straks in buitenlandse handen zijn, is hem een gruwel. “Na de overname komt deze essentiële infrastructuur van ons land in handen van een Mexicaans bedrijf”, aldus Vermeend. “We zijn het eerste land in Europa waar deze infrastructuur en een hoogwaardig technologische bedrijfstak met een belangrijke strategische betekenis voor onze economie en werkgelegenheid in buitenlandse handen komt.”

Nog grotere puinhoop

Ja, en dus? Het kabelnetwerk van UPC is al jaren van een Amerikaans bedrijf – net zoals dat van Ziggo vermoedelijk binnenkort. De meerderheid van de KPN-aandelen is nu trouwens ook al in buitenlandse handen.

Dat KPN nu dreigt te worden overgenomen door Slim heeft het bedrijf toch echt over zichzelf afgeroepen. Misschien maken de Mexicanen er bij KPN een nog grotere puinhoop van dan het nu al is, maar voor hetzelfde geld blijkt Slim wel te weten hoe je een telecombedrijf moet runnen.

De mogelijke overname is hoe dan ook een logisch gevolg van de privatisering waarvoor Vermeend bijna twintig jaar geleden heeft getekend. Met het luiden van de noodklok is hij dus rijkelijk laat. Om niet te zeggen: behoorlijk hypocriet.