Ondanks dat Microsoft nog immer 's werelds grootste producent van pc-besturingssystemen en kantoorsoftware is, staat de positie van het bedrijf als de belangrijkste softwareleverancier voor consumenten onder druk.
De grote meerderheid van alle desktops en laptops draait weliswaar nog steeds op Windows. Maar de opkomst van mobiele apparaten en de toename van het internetgebruik hebben zowel particulieren als bedrijven doen beseffen dat heel veel van wat we personal computing noemen, gedaan kan worden zonder ook maar een enkel Microsoft-product.
Microsoft is nog steeds groot en dominant, met jaarlijks 70 miljard dollar omzet en wel elf producten die per stuk meer een miljard dollar per jaar opleveren. Maar de uitdagingen op het gebied van zoeken en surfen op het internet, mobiele apparaten, software voor webservers en zelfs wat betreft besturingssystemen voor desktops zijn niet te verwaarlozen.
In dit artikel onderzoeken we Microsofts vijf belangrijkste zwakke plekken. We stelden deze lijst samen in overleg met de analisten van het bedrijf Directions on Microsoft. Microsoft zelf wilde helaas alleen schriftelijk reageren; de reactie op onze vragen hebben we steeds achteraan in de relevante paragraaf opgenomen.
Zoeken
Google staat tegenwoordig in de Van Dale als werkwoord. Dat geeft een redelijke indicatie van de afstand waarop Microsoft met zijn zoekmachine Bing is gezet. De meest in het oog springende zwakke plek is dus de zoekmachinesector. Google's marktaandeel is enorm: het verwerkt ruim 80% van de zoekopdrachten wereldwijd. Microsofts zoekmachine Bing vinden we in de financiële rapportages van Microsoft terug als onderdeel van de Online Services Division, het enige onderdeel van het bedrijf dat steeds in de min gaat. Bing gaat voor de consument deels schuil achter Yahoo en heeft een mooie iPad-app. De zoekmachine scoort in onderzoeken naar de effectiviteit van zoekmachines steeds opvallend hoog.
De concurrentie tussen beide bedrijven is fel. Google's strategie is om het grote geld dat het met advertenties verdient, te investeren in producten zoals Google Chrome en Android die Microsofts marktaandeel verder ondergraven. Microsoft wil graag de hand leggen op een groter deel van de advertentieopbrengsten op het internet. Bovendien wil het de ontwikkeling tegengaan dat Google synoniem wordt met het web, zoals Microsoft synoniem werd voor de pc.
Volgens Microsoft zelf is Bing de winnaar op de lange afstand: "Bing gaat door met focussen op het creëren van een fantastische gebruikerservaring, op solide draaien en een blijvende groei van het marktaandeel." Het nieuwste marktonderzoek van comScore toont dat Bing in de Verenigde Staten steeds blijft groeien, en dat sinds de lancering van de zoekmachine Bings marktaandeel wereldwijd met meer dan 50% groeide.
Browsers
Ooit had Microsofts Internet Explorer wereldwijd meer dan 90% marktaandeel. Explorer domineerde de browsermarkt zoals Windows nog steeds de pc. Toen Microsoft Netscape van de markt wegdrukte, kwam dat de monopolist op hoge boetes te staan. Maar de opkomst van Mozilla Firefox (een opvolger van Netscape) en Google Chrome doorbraken pas daadwerkelijk het monopolie. Tegenwoordig verliest Microsoft nog steeds iedere maand browsermarktaandeel. Vooral de zwaardere webgebruikers lijken van Explorer naar Firefox en Chrome over te stappen.
Toch is Internet Explorer 9 aanzienlijk sneller dan zijn voorganger en is ook de gebruikersinterface behoorlijk verbeterd, evenals het vermogen om HTML5-content weer te geven. Bovendien heeft Microsoft de update-interval verkleind, waardoor verbeteringen aan de browser de gebruikers sneller bereiken.
De crux is dat IE9 alleen draait met de nieuwste Windows-versies. Microsoft onderbouwt deze keuze met het argument dat browsers die onder alle besturingssystemen en pc's werken de kwaliteit onderuit halen, omdat ze cateren voor de grootste gemene deler. Met andere woorden, Microsoft zegt dat Google's Chrome en Mozilla's Firefox mank gaan omdat ze onder Windows, Mac én Linux draaien, en onder oudere, minder krachtige versies van Windows zoals XP.
Oftewel: tenzij je een nieuwe Windows-versie koopt, krijg je niet de fijnste browser. "In de toekomst is de browser slechts zo goed als het besturingssysteem en het apparaat waarop het draait," stelde Ryan Gavin van Internet Explorer enkele maanden geleden. "We moeten ze als geïntegreerd gaan zien."
Internet Explorer zelf is niet direct Microsofts goudhaantje. Maar Explorer kan wel worden ingezet om gebruikers naar de online services van Microsoft te leiden. In theorie zal iemand voor wie Chrome beter bevalt dan Explorer een potentiële consument zijn van andere Google-producten. En wie gek is op Safari, zal eerder vallen voor Apple.
Door de hele beweging van lokaal geïnstalleerde applicaties naar het web, begint de browser steeds meer 'het portaal naar jouw wereld' te worden, zegt IDC-analist Al Gillen. "Microsoft bevecht deze trend omdat, wanneer je de browser uit hun handen kan ontworstelen, de browser steeds meer je interface naar de rest van de wereld wordt. Je browser zal dan belangrijker voor je worden dan je besturingssysteem."
Microsoft wilde niet op onze vragen over Internet Explorer ingaan, maar wees op een blogpost van Explorer-marketeer Roger Capriotti, waarin hij constateert dat IE9 aan populariteit wint onder Windows 7-gebruikers en zakelijke klanten.
Mobieltjes en tablets
Toen Apple in 2007 met zijn iPhone kwam, verkocht Microsoft nog miljoenen mobieltjes per jaar. Toen Microsoft drie jaar later met Windows Phone 7 kwam, stond het op een dusdanig dieptepunt dat het leek alsof het bedrijf nog nooit in deze markt actief was geweest. Een klunzige update, die voor definitieve crashes bij net verkochte Windows Phone7-mobieltjes zorgde, deed de naam geen goed. Ondertussen zijn de klanttevredenheidscijfers voor Windows Phone 7 weer aan het stijgen. Maar veel klanten heeft Microsoft verhoudingsgewijs niet in de mobiele telefonie, en het aandeel zakt nog steeds.
Bij de tablets, waar Apple immer koning is, staan de zaken er nog slechter voor. De Windows 7-tablets werken nog steeds niet optimaal samen met touchscreens, en Windows 8 zal nog tot ergens volgend jaar op zich laten wachten.
Positieve factoren zijn dat Nokia voor Windows Phone 7 heeft gekozen om Symbian te vervangen, en dat HP's WebOS ten onder is gegaan. Maar de voorspelling van IDC en Gartner dat Windows in 2015 met zijn mobiele platform de iPhone voorbij zal streven en de grootste zal zijn na Android is zeer verrassend. Bovendien leunt dit optimistische scenario op de veronderstelling dat het merendeel van de Nokia Symbian-gebruikers zal overstappen op Nokia Windows-apparaten, in plaats van op de veel populairdere iPhones en Androids.
De hamvraag voor Microsoft is hier of de Nokia-gebruikers bij Nokia blijven. Waarschijnlijk zullen de keuzes van de ontwikkelaars de doorslag geven. Factor daarbij is dat Microsoft ervoor koos zijn desktop-besturingssysteem aan te passen voor de tablets, in plaats van zijn besturingssysteem voor mobiele telefoons op te schalen. Consequentie is dat applicaties die voor Windows-smartphones zijn gebouwd, niet eenvoudig naar Windows-tablets overgezet kunnen worden.
Microsoft zal nog deze maand op zijn BUILD-conferentie meer informatie over Windows 8 vrijgeven. Vooralsnog wil Microsoft nog niet reageren op vragen over Windows 8 en applicatieontwikkeling. Wel wijst het bedrijf op de volgende punten:
- IDC heeft voorspeld dat Windows Phone tegen 2015 wereldwijd het tweede besturingssysteem zal zijn. (IDC, maart 2011)
- De Focus van Samsung, die op Windows Phone 7 draait, werd verkozen tot het favoriete AT&T-smartphone in de Readers Choice Awards van PC Mag. "De Samsung-smartphones waren betrouwbaarder, scoorden beter op telefoneren en werden ook vermeld als de beste voor gaming. Windows Phone 7-apparaten worden geleverd met Microsofts uitstekende Xbox Live." (PCMAG.com)
- Er zijn meer dan 45.000 geregistreerde Windows Phone-ontwikkelaars.
- Klanten hebben toegang tot bijna 30.000 apps en games op Windows Phone Marketplace, en daar komen elke dag gemiddeld honderd bij.
De desktop
Stellen dat Windows een zwak punt van Microsoft is, vereist een sterke onderbouwing. Windows is werkelijk een potentieel probleem, maar ook Microsofts grootste kracht. Tachtig tot negentig procent van de desktops en laptops wereldwijd draait nog steeds op Windows. Dus Microsoft heeft nog steeds directe toegang tot het grootste deel van alle computergebruikers op Aarde. Maar dus zijn ook kleine percenten minder verkoop al lastig. Van Windows 7 werden meer dan 400 miljoen exemplaren verkocht, maar de opbrengst daalde twee procent in het afgelopen fiscale jaar.
In een recent rapport van IDC schrijft analist Gillen: "Met 32 miljard dollar van Microsofts business leunend op het lange-termijnssucces van Windows 8, kun je gerust stellen dat Windows 8 behoort tot de grootste gok die enig bedrijf in lange tijd heeft durven nemen."
Volgens sommigen is de pc dood, volledig achterhaald, over en uit, maar de stelling van IBM'er Irving Wladawsky-Berger is accurater: de pc is het nieuwe mainframe - nuttig, maar niet langer de plek waar innovatie plaatsvindt. Want die gebeurt bij cloud computing, bij smartphones en tablets. Dus terwijl Microsoft worstelt om op tafel te komen en te blijven in het mobiele segment, komt de grootste en meeste directe bedreiging voor Windows van kopers van smartphones en tablets die de aanschaf van een nieuwe pc uitstellen. Iemand die elke dag urenlang doorbrengt met zijn smartphone of tablet, kan de aanschaf van een nieuwe desktop of laptop wel vijf tot zeven jaar uitstellen. Het tien jaar oude Windows XP is nu nog steeds de meest gebruikte versie van Windows. En terwijl meer mensen Androids, iPhones en iPads kopen, zal Microsofts aandeel in op het web aangesloten apparaten eroderen.
"Alle concurrenten willen je graag doen geloven dat de pc-omzet aankomend jaar gehalveerd zal worden en dat Microsoft zal crashen," zegt Gillen. "Maar zo zal het niet gaan. Wat we zien is een proliferatie van apparaten die met Windows concurreren voor 'mindshare'. Maar als puntje bij paaltje komt hebben gebruikers toch pc's nodig, en zakelijke gebruikers in het bijzonder."
Microsoft moet de pc positioneren als de hub waar alle andere apparaten een aansluiting op nodig hebben, van telefoon tot televisie. Het bedrijf zou ook moeten overwegen om meer software te bouwen voor niet-Microsoft-platforms, zodat alle gebruikers met wat voor apparaat dan ook contact kunnen maken met de software van Microsoft.
Een belangrijke ontwikkeling die Microsoft heeft omarmd is de ARM-chiparchitectuur die veel wordt toegepast in mobiele apparaten en die Microsoft nu gaat ondersteunen naast Intel x86-processoren. Het gerucht doet de ronde dat Microsoft samen met zijn hardwarepartners een ARM-gebaseerde laptop aan het ontwikkelen is. Het scherm ervan zal afneembaar zijn en eenmaal losgekoppeld functioneren als tablet. Voordeel is dat alle toepassingen die op Windows draaien direct beschikbaar zijn voor de tablets. Maar Microsoft heeft dan nog steeds een user interface nodig die kan concurreren met de eenvoud van de iPad. Daarnaast vormen ook de kwesties van een goede accuduur en een snelle, of liever onmiddellijke, opstart ook nog een uitdaging.
Wat een snelle start betreft stelt Miller van DirectionsOnMicrosoft dat "Windows ervoor moet gaan zorgen dat opstarttijd iets wordt waar mensen niet meer over nadenken." Helaas voor Windows vormen de maandelijkse veiligheidspatches weliswaar een effectieve barrière voor hackers, maar zorgen ze ook voor een lange opstarttijd. Miller zegt daarin geen verandering te verwachten met Windows 8.
De beslissing van HP om zijn pc-divisie af te willen stoten, benadrukt de uitdaging voor Microsoft, aangezien HP de grootste verkoper was van Windows-pc's. Het 'tablet-effect' haalt de pc-verkoop serieus naar beneden, zelfs terwijl er maar één werkelijk succesvolle tablet is, namelijk de iPad. Breken de Android-tablets alsnog door, dan komt Microsoft behoorlijk in de problemen.
Op de BUILD-conferentie zullen we meer te weten komen over Windows 8, en verder is het wachten op volgend jaar, wanneer de Windows 8-apparaten op de markt komen. Microsoft zelf wijst op de blog 'Building Windows 8'. Volgens de blog mogen we robuuste USB 3.0-ondersteuning en beter filemanagement verwachten.
Webservers
De Windows-serversoftware is vrijwel net zo dominant op de bedrijfsservermarkt als de Windows-clientsoftware bij de desktops. In het tweede kwartaal van 2011 bijvoorbeeld werd Windows Server op 71% van de verkochte servers geïnstalleerd (bron: IDC). Het resterende marktaandeel moet worden verdeeld onder Unix, mainframes, Linux en andere platforms. De gestage stroom inkomsten van bedrijven die Windows Server gebruiken om Microsoft applicaties zoals Exchange en Sharepoint te herbergen (en niet-Microsoft applicaties zoals die van Oracle) staat niet onder druk.
Microsofts probleemzone ligt meer bij servercapaciteit. Microsofts IIS-webserver mag dan wel de motor zijn achter meer dan 60 miljoen websites, maar daarmee bestrijkt het bedrijf nog niet eens 17% van de markt, die gedomineerd wordt door de gratis Apache (bron: Netcraft). En van de tien betrouwbare hostingbedrijven werken er negen met Linux of FreeBSD en maar één met Windows. Linux en andere Unix-achtige besturingssystemen zijn goed voor 64% van de websites, zo blijkt uit de gegevens van W3Techs. De snelgroeiende wereld van het openbare internet is het terrein waar Microsoft graag sterker wil staan. Al zijn er maar weinig mensen die een Linux-desktop gebruiken, Linux-fans zullen je vertellen dat als je van Google of Facebook gebruikmaakt, je een dienst gebruikt waar Linux achter schuilt.
In de vroege jaren 2000 kreeg Microsofts reputatie op het gebied van de serversoftware een gevoelige knauw door beveiligingslekken. Sindsdien is de technologie veel verder. Toch is het markaandeel lastig terug te veroveren, omdat Linux en Apache gratis zijn, aldus Gillen. Maar Miller stelt: "Ik denk dat ze de technologie goed op poten hebben, en die ook goed vermarkten. Die serverjongens [van Microsoft] hebben zich er helemaal in gegooid en snappen hoe dit werkt."
Inmiddels is het internet al jaren niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven, en het wordt nog immer belangrijker nu dankzij cloud computing consumentenapplicaties en zakelijke diensten van de thuiscomputer en particuliere datacenters naar onlineservices worden verplaatst. Als het Microsoft niet lukt om de servers te leveren voor de websites van anderen, kan het bedrijf inzetten op het bouwen van eigen clouds.
Office 365 heeft Office, Exchange, SharePoint en Lync naar de cloud gebracht en is goed ontvangen. Dit is een belangrijke stap in de competitie met Google Apps. Even belangrijk voor Microsofts succes op de lange termijn is Windows Azure, een dienst voor de ontwikkelaars van webapplicaties.
Azure is nog niet zo ver als Amazon's Elastic Compute Cloud in de markt voor bouwen en hosten van websites. Maar Azure kan volgens Gillen het Windows Server-probleem van ondergeschikt belang maken door de ontwikkelaars een eenvoudiger route te geven om toepassingen te bouwen. Azure biedt zelfs voordeel boven Amazon want het 'platform als een service'-model heeft veel minder besturingssysteemmanagement nodig dan bij Amazon noodzakelijk is.
Maar om al Microsofts serverproblemen de wereld uit te helpen moet Azure wel een enorme hit zijn. In zijn eerste jaar had Azure nog maar 31.000 klanten, die samen goed waren voor 5.000 toepassingen. Lukt het Microsoft niet om succesvol te zijn bij de publieke webservers, dan is de kans groot dat de bedrijvigheid op cloudgebied ook vooral op Linux zal uitkomen.
Microsoft reageerde op onze vragen over webservers door te verwijzen naar een casestudy van vorig jaar die een voorbeeld toont van een grote website (die van de Associated Press) die op de Windows Server-technologie steunt.
De toekomst
In de toekomst zal Microsoft gerust niet verdwijnen. Het uitgebreide palet aan software zorgt ervoor dat het bedrijf zeker vele jaren relevant blijft voor bedrijven en particulieren. Maar de opkomst van mobiele apparaten en de successen van bedrijven als Google, Apple en Amazon hebben wel flink op Microsofts positie ingevreten.
Microsofts inkomsten groeien nog steeds. Maar de dagen dat een enkel bedrijf de interface bepaalde van vrijwel alle personal computers ter wereld, zijn lang en waarschijnlijk voor altijd voorbij.
Reageer
Preview