Gouden praktijktips voor een effectief CV

Het belang van een goed opgesteld CV kan nauwelijks worden overschat. Bekijk het jouwe door de ogen van experts.

Het belang van een goed opgesteld CV kan nauwelijks worden overschat. Bekijk het jouwe door de ogen van experts.

Gouden praktijktips voor een effectief CV

Het belang van een goed opgesteld CV kan nauwelijks worden overschat. Bekijk het jouwe door de ogen van experts.

Geen volk op deze aarde dat zichzelf zo goed weet te verkopen als de Amerikanen. Bij iedere presentatie, seminar of conferentie pik je ze er onmiddellijk uit: het lijkt wel alsof presenteren ze met de paplepel wordt ingegoten. Voor ons Europeanen (en al helemaal voor ons stugge, botte, doe-maar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg Nederlanders) komt het al snel wat geforceerd en overdreven over, maar feit is wel dat het leidt tot resultaat.

Wij denken dat we er met onze open- en eerlijkheid en een gepaste zakelijke instelling wel komen - en als je de juiste contacten, reputatie en ervaring hebt, is dat ook zeker het geval. Maar als je je in een markt begeeft waar het er op aankomt boven de massa uit te stijgen om jezelf in de kijker te spelen bij potentiële werkgevers, tja - dan worden we links en rechts voorbij gestreefd door anderen die hun publiek veel beter weten te bespelen.

Ter geruststelling: ook in Amerika wordt niet iedereen geboren met een talent voor zelfpromotie, en dat biedt ons de gelegenheid mee te kijken bij de 'CIO Resume Makeover', een actie van onze zustersite CIO.com. In samenwerking met carrièresite TheLadders.com werd het CV van een lezer grondig onder handen genomen. De leermomenten vatten we hieronder voor je samen.

De kandidaat

Het CV in kwestie was afkomstig van ene James Jordan. James was jarenlang werkzaam als onafhankelijk IT-consultant, maar was de afgelopen 15 maanden vooral druk met de start van een eigen bedrijfje dat software voor de gezondheidzorg ontwikkelde. Zijn dochtertje Courtney (12) bleek op driejarige leeftijd diabetes type 1 te hebben, en James Jordan ontdekte dat er maar weinig geschikte software voorhanden was waarmee patiënten met deze ziekte bijvoorbeeld eenvoudig kunnen bijhouden wat hun bloedsuikerniveau is, of hoeveel koolhydraten en insuline ze binnenkrijgen. Jordan ontwikkelde een portal waar patiënten dergelijke gegevens eenvoudig kunnen uploaden vanaf allerlei medische apparaten. Hij had gehoopt dat het succes van de site voldoende zou zijn om hem en zijn familie in hun levensonderhoud te voorzien, maar hij stuitte op een hele berg bureaucratie, steeds strenger wordende wet- en regelgeving en een forse economische crisis.

In maart besloot hij, na overleg met zijn vrouw, een baan te zoeken als CIO.

Jordan blies het stof van zijn oude CV, dat hij bijwerkte met zijn ervaringen als CEO van S5Health, zijn startup. Vervolgens reageerde hij met zijn CV op een hele reeks vacatures voor CIO-posities - maar in drie maanden tijd werd hij slechts eenmaal uitgenodigd voor een gesprek. Het was duidelijk dat zijn CV hem niet het gewenste resultaat opleverde.

Jordan had geluk. CIO.com en TheLadders besloten zijn CV uit een hele stapel inzendingen te selecteren voor de geplande makeover, omdat zijn exemplaar 'een goed voorbeeld was van de vele uitdagingen die CIO's, IT-ers en IT-managers te wachten staan als ze een CV opstellen'. Elk nadeel heeft zijn voordeel, blijkt maar weer.

De analyse

Caitlin Adriance, analist en opsteller van CV's voor leidinggevende functies bij TheLadders, had vijf dagen nodig om het CV van James Jordan grondig door te nemen. Kort samengevat kwam haar conclusie hier op neer: het CV van Jordan bood potentiële werkgevers onvoldoende relevante informatie over zijn kwalificaties.

"Je CV doet gewoon geen recht aan je professionele capaciteiten," schreef Adriance aan Jordan. "Je hebt een uitstekende achtergrond, je hebt de kwalificaties, maar je vergeet gebruik te maken van de eerste indruk. Eerlijk gezegd positioneer je je met dit CV voor een baan in een veel lagere functie en met minder salaris dan je zou willen en dan je verdient."

Adriance, die naar eigen schatting in haar carrière inmiddels al zo'n 20.000 CV's heeft geanalyseerd, kwam met de volgende acht punten waarop het CV van Jordan verbeterd kon worden.

1. De opening met carrièredoelen. Jordan plaatste een tamelijk uitgebreide beschrijving van zijn doelstellingen helemaal bovenaan zijn CV. Adriance raadt een dergelijk statement af, omdat doelstellingen in een CV vooral iets zeggen over wat de werkzoekende wil bereiken, in plaats van dat het zich op de werkgever richt. Volgens haar hebben dergelijke doelstellingen eigenlijk alleen een plaats in een CV van net afgestudeerde studenten en andere kandidaten die aanzienlijk minder werkervaring hebben dan Jordan.

2. Geen samenvatting van je kwaliteiten. Adriance raadt aan, in plaats van met carrièredoelen, te beginnen met een korte, krachtige samenvatting van wie je bent en wat je kunt. Een goed geschreven samenvatting die de kern raakt van wat je te bieden hebt, zorgt ervoor dat voor de lezer meteen duidelijk is wat je waard bent en geeft ze meteen een idee van waar je staat in je carrière, zegt Adriance. "Werkgevers besluiten vaak of ze verder willen met een CV op basis van de informatie in een dergelijke samenvatting."

3. Algemeen opgestelde vaardigheden. Jordan vervolgde na zijn doelstellingen met een lijst van tien "Noemenswaardige vaardigheden", samengevat in tien bullets. Volgens Adriance is het inderdaad een goed idee je belangrijkste vaardigheden op die manier onder de aandacht te brengen, al was het maar omdat je CV op die manier beter online gevonden wordt door werkgevers die op zoek zijn naar kandidaten met specifieke vaardigheden. Het probleem met de manier waarop Jordan het presenteerde, is dat hij veel te algemene vaardigheden had gekozen waarmee hij zich niet wist te onderscheiden.

4. Gebrek aan focus. Het CV van Jordan hing op twee gedachten: de ene helft ging over zijn werk met zijn startup S5Health, de andere helft beschreef zijn ervaring als CIO en IT-manager. Door geen duidelijke keuze te maken bleef onduidelijk of hij nou een baan zocht als CIO, of dat hij zijn startup onder de aandacht wilde brengen. Om het nog verwarrender te maken gebruikte Jordan voor de beschrijving van de S5Health-portal dezelfde bullets die hij al had gebruikt om zijn werkervaring en prestaties op te sommen. Volgens Adriance werd het daardoor voor werkgevers meteen een stuk lastiger om zijn prestaties als zodanig te herkennen. "In bullets verwachten ze specifieke prestaties te zien, en ook alleen maar specifieke prestaties," zegt ze. "Dus als je dan je platform gaat beschrijven in dezelfde vormgeving, bereik je daar alleen maar mee dat je lezer moet zoeken naar wat je nou eigenlijk gepresteerd hebt."

5. Inhoud maakt de verkeerde indruk. Adriance merkt op dat Jordan's CV niet goed duidelijk maakt op welke manier hij (letterlijk) van waarde is geweest voor zijn werkgevers. Dat komt onder andere doordat hij in zijn bullets verantwoordelijkheden en prestaties door elkaar gooit. Als gevolg daarvan ontstaat onduidelijkheid, waardoor het geheel minder indruk maakt en werkgevers meer moeite moeten doen om de details te vinden die ze nodig hebben om de kandidaten te beoordelen. "Werkgevers lezen de samenvatting, en lopen dan snel die bullets door op zoek naar baten en resultaten die je hebt behaald in vergelijkbare omstandigheden als die waar ze op dat moment zelf in zitten," legt Adriance uit. "Als ze die bullets doorlezen en ze zien allemaal taken staan, dan lezen ze zelden verder."

6. Niet genoeg cijfers. Jordan had een aantal goede cijfers opgenomen in zijn CV over kostenbesparingen die hij gerealiseerd had en omzet die hij in verschillende posities had gedraaid - het was alleen niet genoeg. Volgens Adriance moet een CV van zijn niveau veel sterker op resultaten gericht zijn, als het een kans wil maken op een overvolle arbeidsmarkt. "Werkgevers zoeken naar potentie in gekwantificeerde successen die jij ze moet voorschotelen," zegt Adriance. "Je moet veel agressiever worden in je toon en in de manier waarop je exact aangeeft hoe je in het verleden een positieve bijdrage hebt geleverd aan je werkgevers." In CV's voor leidinggevende functies zijn tastbare resultaten volgens haar belangrijker dan individuele verantwoordelijkheden. "Als je op dit niveau zit en je probeert uit de rol van ondernemer te stappen, worden taken en plichten ondergeschikt in plaats van doorslaggevend. Degene die op gesprek wordt gevraagd is degene die consequent concrete en aantoonbare resultaten van zijn werk laat zien."

7. Zinnen beginnen met "Ik". Jordan schreef delen van zijn CV vanuit de eerste persoon. Volgens Adriance zorgt het persoonlijk voornaamwoord "ik" ervoor dat de professionele toon van een CV plots informeel wordt, waardoor de auteur prompt onprofessioneel overkomt. Als je niet in staat bent je voormalige functies, prestaties en andere aspecten van je werkervaring op een goede, weloverwogen manier onder woorden te brengen, zal je potentiële werkgever er automatisch van uitgaan dat je als persoon ook geen geweldige communicator bent, waarschuwt Adriance.

8. Geen effectieve vormgeving. Volgens Adriance zorgen de vormgeving en de opmaak van Jordans CV, en dan met name zijn overmatig gebruik van bullets, ervoor dat zijn indrukwekkende kwalificaties onderbelicht blijven. Zij raadt aan een CV zo op te maken dat vaardigheden en prestaties maximale aandacht krijgen.

De maatregelen

Met behulp van de aanwijzingen van Caitlin Adriance werd het CV van James Jordan onder handen genomen door Meredith Spencer, een professioneel CV-schrijfster uit de stal van TheLadders. Spencer nam contact op met Jordan om van hem te horen naar wat voor functies hij op zoek was en wat zijn werkervaring precies is geweest. Ze vroeg goed door over S5Health, de portal die hij gebouwd had, de specifieke verantwoordelijkheden die hij heeft gehad bij eerdere werkgevers en de specifieke resultaten die haar daar had behaald. Ze vroeg hem bovendien enkele advertenties op te sturen voor functies waar hij belangstelling voor had, zodat ze zijn nieuwe CV naar die functies toe kon schrijven.

Toen haar eerste opzet bij Jordan op tafel kwam te liggen, had hij slechts enkele kleine aanmerkingen - in zijn algemeenheid was hij behoorlijk onder de indruk. "In mijn oude CV kwam ik over als een junior executive, terwijl ik in werkelijkheid op senior niveau zit. Ik weet zeker dat veel mensen dezelfde fouten maken die ik ook heb gemaakt in mijn CV. IT-managers zijn heel goed in problemen oplossen en innoveren, maar we hebben vaak grote moeite om onszelf naar voren te schuiven."

Het valt inderdaad niet mee om je hele carrière in kaart te brengen, inclusief alle verantwoordelijkheden die je hebt gedragen en de resultaten die je hebt behaald, je eigen sterke kanten in te schatten, en vervolgens die zo belangrijke stap terug te doen en te bepalen welke punten nu werkelijk genoemd moeten worden in een goed CV. Volgens Adriance blijkt keer op keer dat kandidaten moeite hebben hun eigen CV objectief te beoordelen. Het is dan ook altijd aan te raden een CV door te nemen met een vertrouwde objectieve buitenstaander.

De samenvatting

Zowel de oude, oorspronkelijke versie als de nieuwe, 'gepimpte' versie van het CV van James Jordan zijn, ter inspiratie, online te bekijken (als PDF).

Houd er rekening mee dat dit CV bestemd is voor een specifiek persoon en een specifieke functie in een specifieke bedrijfstak, in een andere stad in een ander land. Met andere woorden: probeer het niet te kopiëren, maar leer ervan.

Een goed CV is gericht, specifiek, concreet en overzichtelijk.

Opvallend is vooral dat de experts die zich over Jordans CV hebben gebogen, er zonder meer vanuit gaan dat werkgevers een bijzonder kort lontje hebben: tenzij ze echt omhoog zitten, zullen ze nauwelijks de tijd of de moeite nemen om in je CV te zoeken naar verstopte aanwijzingen voor mogelijk talent. Voor CV's geldt dan ook, misschien nog wel sterker dan in het echte leven, dat een eerste indruk allesbepalend kan zijn. Zodra de werkgever zijn aandacht verliest, verdwijnt je CV op de verkeerde stapel. De truc is dus om hem (of haar) zo snel en volledig mogelijk te geven wat hij zoekt. En daar zit meteen een heel belangrijke les in: weten aan wie je je CV richt en wat die persoon ervan verwacht, is de helft van je succes.

De juiste aanpak wordt bepaald door wat je potentiële werkgever zoekt. Een gevestigde Amerikaanse multinational die op zoek is naar een kandidaat voor een functie op C-niveau met een salarisindicatie die je hoog in de zes cijfers schrijft, benader je op een andere manier dan een veelbelovende Nederlandse startup die een ervaren IT-manager zoekt om heel nieuw bedrijf van de grond af op te bouwen. De rode draad is dat je je bewust moet zijn van degene die je CV straks moet beoordelen. Als het je lukt die persoon direct precies te geven waar hij of zij naar zoekt, ben je eigenlijk al binnen.

Nadat Jordan zijn nieuwe CV had rondgestuurd, werd hij binnen twee dagen uitgenodigd om op gesprek te komen. Duidelijker kunnen we niet zijn.